Dzień dobry,
pytanie dotyczy języka używanego przed wojną i anachronizmów językowych w literaturze. Czytam teraz Morfinę Szczepana Twardocha, w której polski oficer w 39 roku używa na godziny określeń 17.00 i 22.00. Czy tak mówiło się przed wojną? (Zdawało mi się, że 5 i 10).
I ewentualnie dodatkowo, jeśli ktoś z Państwa czytał tę książkę: czy przed wojną mówiło się tak, jak mówią jej bohaterowie (chodzi mi o przekleństwa etc.)?
Dziękuję bardzo i pozdrawiam,
Małgorzata Werner

Czy do osoby posiadającej stopień doktora habilitowanego, która nie jest zatrudniona na stanowisku profesora (nie ma też tytułu naukowego profesora), można się zwracać: panie profesorze, czy też odpowiednią formą będzie wyłącznie panie doktorze?

Szanowni Państwo,
chciałbym się dowiedzieć, jak to jest z wymową słowa cherry. Czy to zależy od kontekstu? W znaczeniu alkoholu SJP podaje wymowę [szery], ale od osoby związanej z gotowaniem słyszałem, że mówi się o pomidorkach [czeri]. Ponadto internetowa encyklopedia PWN także podaje wymowę [czeri] w przypadku brandy.
Czy ze słowem cherry i jego wymową jest podobnie do Chicago, tzn. jest to słowo angielskie francuskiego pochodzenia?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

W archiwum poradni znalazłem, że wyraz chrześcijanie w dopełniaczu należy akcentować na trzecią sylabę od końca. Czy mógłbym poprosić o uzasadnienie tego? W żadnym słowniku nie znalazłem informacji na temat akcentu w tym wyrazie.

Pytanie: Szanowni Państwo!
Wielokrotnie spotykam w odpowiedziach o wymowie użycie [ł] dla wskazania niezgłoskotwórczego [u] (V1 – [fał 1], feng shui – [fank szłej]). Jest dość znaczna ilość użytkowników języka polskiego, zwłaszcza na wschodzie, która w dalszym ciągu używa twardego [ł]. Do niedawna w szkołach teatralnych właśnie uczono twardego [ł] jako poprawnego scenicznie. Tłumaczenia wymowy tego typu mogą być dla nich mylące. Trudno dzieciom, mówiącym twardo [ł], wytłumaczyć, że spotkane w komiksach [Łał] musi być czytane jako [Uau]… Czyżby nie można było do oznaczenia niezgłoskotwórczego [u] użyć innego znaku i nie krzywdzić użytkowników twardego [ł], które z taką nostalgią wspominają Polacy w Macierzy? Język polski jest używany nie tylko w kraju, więc ignorowanie w słownikach wymowy użytkowników twardego [ł] (historycznie usprawiedliwionego i poprawnego z punktu widzenia języka polskiego!) jest krzywdzące.
Z poważaniem,
Mirosław Szejbak

Mam wątpliwości, czy po postawieniu przecinka piszemy wielką literą czy małą. Oto konkretny przykład:

Szanowny Panie Dyrektorze,
W załączeniu przesyłam Panu…

Mój szef czasami nie stawia przecinka po słowie dyrektorze, a czasami stawia. Niezależnie od tego, zawsze każe pisać wielką literę od nowego zdania. Co robić, proszę o poradę. Jak zwrócić szefowi uwagę. Ja wiem, że po przecinku winna być mała litera.
Z poważaniem,
Hanna Klimek

Szanowni Państwo,
mam wątpliwość w związku ze zdaniem Ktokolwiek by tam nie przyszedł, był witany z radością. Czy jest ono poprawne i czy takiej samej treści nie niesie zdanie Ktokolwiek by tam przyszedł, był witany z radością?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Przybywam z kolejnym – jak to nad wyraz celnie ujął dr Wolański – interpunkcyjnym „być albo nie być”… Bardzo proszę o wsparcie! Chodzi o zdania: Nie wiem(,) jak ty, ale ja bym tego nie robił, Nie wiem(,) jak z Tobą, ale ja idę. W pierwszym odruchu nie stawiałbym przecinka, pamiętając, że wyrażeń porównawczych wprowadzonych przez spójniki jak, niż itp., które nie są zdaniami, nie oddziela się przecinkiem. Jednak jak jest tu zaimkiem, w innej roli. Czy zatem postawić przecinek?

Czytelnik

Szanowni Państwo, mam kolejne pytanie. Za poprzednie odpowiedzi bardzo dziękuję. Proszę mi powiedzieć, czy nie można byłoby zamienić pisowni łącznej boby, toby itd. na zapis rozłączny? To boby, toby wygląda dziwacznie, wręcz śmiesznie. Rozumiem, że nie dałoby się zmienić zapisu słowa rzeka na żeka, bo jest to umotywowane historycznie, ale boby, toby nie da się chyba obronić tradycją i historią języka. Z uszanowaniem Mirek

Witam,
czy słowa by, żeby, aby mają takie same znaczenie i można ich używać zamiennie?